Khi triển khai bất kì dự án thiết kế nào, tâm lý khách hàng của bạn luôn mong muốn sự tối ưu nhất cho khu đất của mình. Vì vậy việc khảo sát các thông số hiện trạng là cần thiết, giúp ích rất nhiều trong quá trình thực hiện concept đáp ứng được các yếu tố về vật lý và môi trường trong khu vực.

Trước khi đi thực tế, bạn có khá nhiều thông tin phải tìm hiểu qua internet. Bằng việc nghiên cứu trước đặc điểm của khu vực, bạn sẽ xác định được những hướng đi cụ thể để thực hiện trong chuyến đo đạc của mình.

Bước 1 – Tra cứu thông tin

Điều đầu tiên cần làm là vạch ra bản đồ chi tiết khu vực, kết hợp với những thông tin từ khách hàng bạn có thể làm rõ vị trí và ranh giới khu đất một cách chính xác.

Một số dữ liệu cần tìm hiểu:

• Bản đồ địa chất để xác định được loại đất, đá trong khu vực
• Các hướng tiếp cận, các hạn chế dựa trên quy cách quy hoạch vùng và đô thị, xác định khu đất có thuộc vành đai xanh trong thành phố không?
• Lịch sử sử dụng, liệu đất đai có bị ô nhiễm qua các quá trình sản xuất không?
• Nếu khu đất nằm trong diện bảo tồn hoặc bị hạn chế về chiều cao xây dựng, bạn cần những thông tin chi tiết hơn liên quan đến đặc điểm văn hóa và lịch sử khu vực
• Tìm hiểu các luật lệ địa phương về quy hoạch, xây dựng, sức khỏe hay an toàn lao động
• Đường điện, nước, khí đốt, đường dây viễn thông, hệ thống cấp thoát nước trong lòng đất
• Điều kiện khí hậu
• Hướng và góc độ nắng
• Hình ảnh khu vực chụp từ trên cao
• Cây cối xung quanh, nhất là những cây cần bảo tồn
• Khả năng ngập lụt

Khá nhiều thông tin không có sẵn, đòi hỏi bạn phải yêu cầu khách hàng và cũng như chủ đầu tư cung cấp thêm. Mỗi khu vực có những đặc điểm riêng, nhưng các thông tin kể trên đều là những bước cơ bản và giống nhau mà bạn nên tìm hiểu trước khi đến khảo sát bất kì nơi nào.

Bước 2 – Khảo sát hiện trạng

Sau khi đã chuẩn bị những thông tin cần thiết, đi thực tế sẽ là quá trình khai thác tính chính xác và tìm hiểu kĩ hơn về chúng. Bạn nên cân nhắc mang theo những hành trang hữu dụng cho công việc của mình. Và đây là một số gợi ý:

• Máy ảnh – giúp bạn ghi lại thông tin bằng hình ảnh, giúp ích rất nhiều trong quá trình lên ý tưởng, thiết kế và có thể sử dụng hình ảnh lúc hoàn thiện. Chụp ảnh panorama cũng là một phương án để nắm được nhiều thông tin nhất có thể
• Điện thoại thông minh – có rất nhiều ứng dụng hỗ trợ bạn trong quá trình đo đạc, xác định ranh giới và vị trí khu đất
• Sổ tay – công cụ không thể thiếu của kiến trúc sư
• Thước dây, hoặc thậm chí thước đo laser kĩ thuật số trong trường hợp cần thiết
• Thời tiết thuận lợi cũng đóng một vai trò quan trọng

Một vài lưu ý:

• Đặc điểm chi tiết khu vực – địa chỉ, các cột mốc đánh dấu
• Bối cảnh – các tòa nhà xung quanh, bãi đậu xe, xe cộ lưu thông
• Các hướng tiếp cận được phép trong quá trình xây dựng
• Thảm thực vật, cảnh quan
• View nhìn và những hướng đẹp nhất có thể khai thác
• Các đặc điểm của công trình xung quanh – phong cách, thời kỳ, niên đại trùng tu, bề mặt và vật liệu
• Nghiên cứu cấp thoát nước

Nên dành nhiều thời gian nhất có thể để khảo sát mọi thông tin khu vực, ghi chép lại mọi thứ. Đặc biệt lưu tâm đến đường điện, cấp thoát nước, đường dây viễn thông, đường hầm – giao thông dưới lòng đất

Bước 3 – Phân tích dữ liệu 

Sau quá trình khảo sát, bạn cần đánh giá những điều kiện của khu vực ảnh hưởng thế nào đến thiết kế, đồng thời hướng sáng tạo cũng phải được điều chỉnh theo. Tóm lược lại thông tin dữ liệu vùng một cách khoa học, sắp xếp chung thành từng phần trong một sơ đồ logic để tiện lợi trong quá trình phát triển idea.

Khi thiết kế bạn nên chú ý nhiều đến các yếu tố:

Về khu đất

• Hình dạng và đặc điểm
• Tỷ lệ, ranh giới, khuôn khổ
• Vùng đất sử dụng được
• Các mối liên hệ xung quanh
• Hướng nhìn (liên hệ với phối cảnh)
• Các đường bao, bề mặt và vật liệu
• Lịch sử, tự nhiên và con người
• Lưu tuyến xung quanh khu đất
• Hướng tiếp cận, lưu thông
• Các không gian riêng tư, công cộng và không gian mở
• Sự hài hòa âm dương của không gian
• Đặc điểm khí hậu – hướng và góc chiếu của nắng
• 

  Nghiên cứu kĩ lưỡng khu vực sau khi đã thu thập được dữ liệu thực tế

Về công trình

• Sự liên kết
• Kết cấu
• Lưu tuyến
• Trục
• Đối xứng
• Tỉ lệ, sự cân đối
• Các đường kẻ điều tiết
• Chất lượng ánh sáng
• Nhịp điệu và lặp lại
• Hướng nhìn
• Hình dáng hình học
• Hệ thống cấp bậc
• Ranh giới
• Mối liên hệ của không gian

Bước 4 – Trình bày thông tin đã thu thập và phân tích

Trong quá trình thuyết phục khách hàng với những phương án thiết kế của mình, bạn nên lưu ý trình bày dữ liệu hiện trạng một cách mạch lạc:

• Đưa ra một cái nhìn tổng quát về những thông tin đã có
• Cung cấp một vài bức ảnh chính mang đặc điểm khu vực (có thể là hình vẽ tay, ảnh chụp)
• Trình bày những lý do cụ thể dẫn đến phương án thiết kế, sự hòa hợp và tối ưu của phương án đối với khu đất
• Các dữ liệu vi khí hậu, đặc điểm tự nhiên (hướng nắng gió, bóng đổ)

Dựa trên những gì bạn đã tìm hiểu, quá trình chốt phương án với khách hàng có thể sẽ diễn ra nhanh chóng và hiệu quả hơn bạn nghĩ.

Cuối cùng, để những dữ liệu hiện trạng trở nên hữu ích, dễ đọc – dễ hiểu với khách hàng, các KTS cần phải nhạy bén, tinh tế và rèn luyện óc phân tích thường xuyên, đều đặn thông qua mỗi dự án.

Nguồn: First in architecture | Duc Anh – Kienviet.net dịch