Trồng hoa hồng từ hạt là một thách thức vì phần lớn hạt hoa bạn thu được sẽ không nảy mầm dù chăm chút đến mức nào. May mắn thay, hầu hết cây hoa hồng đều cho ra rất nhiều hạt bên trong quả, do đó không nhất thiết phải đạt tỷ lệ nảy mầm cao. Bạn nên nhớ cây hoa hồng lớn lên sẽ có đặc tính hoặc hình dạng khác với cây mẹ, đặc biệt là hoa hồng ghép hoặc lai tạo giữa 2 giống.

Phần 1: Thu hoạch hạt hoa hồng

Tạo điều kiện cho quả hoa hồng phát triển bằng cách để yên hoa chết trên cây.Hoa thường được côn trùng thụ phấn hoặc tự thụ phấn ở một số giống nên không nhất thiết phải thụ phấn bằng tay, trừ trường hợp bạn muốn lai các giống riêng biệt lại với nhau. Không nên cắt hoa đi mà thay vào đó, nên giữ yên hoa trên cây. Sau khi héo, hoa sẽ phát triển thành quả hoa hồng.

• Chú ý: Hạt thu được có thể phát triển thành cây có đặc tính khác. Điều này xảy ra khi bạn thu hạt từ cây hoa hồng lai ghép hoặc được thụ phấn từ giống hoa hồng khác bên cạnh.

Hái quả hoa hồng khi chín. Quả hoa hồng mới đậu thường nhỏ và có màu xanh, sau đó sẽ đổi màu dần khi lớn lên cho đến khi đạt màu đỏ, cam, nâu hoặc tím. Bạn có hể thu hạt vào thời điểm này hoặc chờ cho đến khi quả bắt đầu khô và nhăn lại. Đừng đợi quả trở nên quá khô và chuyển màu nâu mới thu hoạch vì hạt bên trong có thể đã chết. 

Bổ quả hoa hồng ra và lấy hạt. Bổ quả hoa hồng bằng dao để thấy hạt bên trong. Kéo hạt ra bằng mũi dao hoặc những dụng cụ khác.

Giống hoa hồng khác nhau sẽ cho ra quả có lượng hạt khác nhau. Một quả hoa hồng có thể có từ vài hạt cho đến vài chục hạt.

Loại bỏ bột ra khỏi hạt. Bột sẽ cản trở hạt nảy mầm. Cách nhanh nhất giúp loại bỏ bột ra khỏi hạt là cho hạt lên sàng lọc hoặc rá, dội nước lên trên, đồng thời xát lên bề mặt hạt.

Phần 2: Giúp hạt nảy mầm

Ngâm hạt trong dung dịch oxy già pha loãng (nếu muốn). Hỗn hợp nước và oxy già có thể giảm thiểu sự phát triển của nấm mốc trên hạt. Khuấy 1,5 thìa cà phê (7 ml) oxy già 3% vào 1 cốc (240 ml) nước. Ngâm hạt hoa hồng trong dung dịch này ít nhất 1 tiếng.

Một số nghiên cứu cho thấy một ít nấm mốc phát triển thực ra có thể giúp phá vỡ lớp vỏ xung quanh hạt. Tuy nhiên, bạn vẫn nên áp dụng phương pháp trên để ngăn quá nhiều nấm mốc phát triển.

Bạn cũng có thể rắc ít bột chống nấm lên hạt hoa hồng.

Cho hạt hoa hồng lên vật liệu ẩm ướt. Hạt hoa hồng thường không nảy mầm nếu không được bảo quản trong điều kiện lạnh và ướt giống như khí hậu mùa đông. Đặt hạt hoa hồng giữa 2 lớp khăn giấy hơi ướt hoặc trong bình chứa cát sông không muối, rêu bùn hoặc Vermiculit.

Đây là bước đầu tiên trong quy trình trồng hoa hồng, gọi là phân tầng. Nếu bạn mua hạt hoa hồng ngoài cửa hàng và trên nhãn bao bì có ghi đã được phân tầng, bạn có thể bỏ qua bước phân tầng tại nhà.

Cho hạt vào tủ lạnh trong vài tuần. Cho hạt hoa hồng cùng vật liệu ẩm ướt vào túi nilông hoặc khay ươm giống trong túi nilông hoặc nhiều khay ươm giống, sau đó bảo quản tại khu vực lạnh trong tủ lạnh, chẳng hạn như trong ngăn kéo rỗng đựng rau củ của tủ lạnh.

• Không bảo quản hạt cùng một chỗ với hoa quả hoặc rau củ trong tủ lạnh để ngăn hóa chất tiết ra và cản trở hạt phát triển.
• Giữ độ ẩm trung bình cho môi trường bảo quản hạt. Thêm vài giọt nước lên khăn giấy mỗi khi thấy khô.

Lấy hạt ra khỏi tủ lạnh. Cố gắng lấy hạt ra khỏi tủ lạnh trong khoảng thời gian nảy mầm thông thường của hạt, chẳng hạn vào đầu mùa xuân. Đảm bảo môi trường bên ngoài tủ lạnh khoảng 21 độ C. Hạt sẽ không nảy mầm cho đến được lấy ra khỏi tủ lạnh. Tùy thuộc vào từng giống hoa hồng và từng hạt mà thời gian nảy mầm có thể mất 4-6 tuần. Thông thường, hơn 70% hạt giống sẽ không bao giờ nảy mầm.

Phần 3: Trồng hạt

• Cho hỗn hợp đất ươm hạt vô trùng vào khay ươm giống. 

Khay ươm giống nhỏ có thể giúp chăm sóc được nhiều hạt cùng một lúc. Ngoài ra, dùng cốc uống nước đục thủng lỗ dưới đáy cũng giúp bạn dễ quan sát tình trạng hạt bén rễ. Không nên dùng đất trồng thông thường vì loại đất này thường rút nước kém và khiến cây con dễ bị thối rữa.

• Trồng hạt:

Hạt mua ngoài cửa hàng có thể đem trồng ngay được. Nếu đã tự làm hạt nảy mầm theo quy trình như trên, bạn nên trồng hạt ngay khi nảy mầm. Đặt hạt chúc mầm xuống dưới vì đó chính là rễ cây. Phủ nhẹ nhàng lớp đất sâu 6 mm. Mỗi hạt cách nhau ít nhất 5 cm để giảm cạnh tranh.

Hạt nảy mầm có thể mọc thành cây con trong 1 tuần. Hạt mua ngoài cửa hàng không yêu cầu phân tầng tại nhà nên có thể mất đến vài tuần mới phát triển thành cây con. Hạt không trải qua phân tầng nhưng được áp dụng quy trình nảy mầm ở trên có thể phát triển thành cây con sau 2-3 năm.

• Giữ môi trường đất ấm và ẩm cho cây con

Giữ đất ẩm nhưng không quá ướt. Nhiệt độ trong khoảng 16-21ºC là lý tưởng cho hầu hết các giống hoa hồng. Cây con thường phát triển mạnh nếu được chiếu sáng khoảng 6 tiếng (hoặc hơn) mỗi ngày. Tuy nhiên, bạn nên nghiên cứu về giống hoa hồng mẹ để có thêm ý tưởng về môi trường phát triển ưa thích của cây con.

• Biết thời điểm trồng lại cây con. Hai lá đầu tiên mọc ra từ cây con gọi là lá mầm. Cây con khi mọc ra một số "lá thật", có hình dạng lá hoa hồng điển hình có thể sống sót sau khi trồng lại. Quá trình trồng cũng dễ dàng hơn nếu cây con được trồng lại trong chậu lớn 1-2 năm, sau đó mang ra ngoài trồng tiếp.

Tốt nhất bạn nên trồng lại cây con ngay khi nhận thấy rễ bao quanh khay ươm giống.

Không chuyển cây con ra ngoài khi chưa hết đợt sương giá cuối cùng của mùa đông.

• Chăm sóc hoa hồng:

 Khi cây con có vẻ phát triển khỏe mạnh trở lại sau khi đem ra ngoài trồng, bạn có thể bắt đầu tưới nước như thông thường. Bón phân vài lần theo hướng dẫn trên bao bì trong mùa sinh trưởng ấm áp có thể giúp cây phát triển và nở hoa. Tuy nhiên, bạn nên nhớ một số giống hoa hồng sẽ không nở hoa trong suốt năm đầu tiên.

Nguồn: wikihow.vn