Nhà ở của Mỹ có những khác biệt về văn hoá, khí hậu và quản lý đô thị... đòi hỏi người sử dụng, ngay cả ở Mỹ, cũng nên biết để tránh, vì có những trường hợp do thiếu hiểu biết dẫn đến cái chết thương tâm của cả gia đình.

1. Về Văn hóa:

Nhà ở đúng kiểu Mỹ, thiết kế phải biệt lập khu cha mẹ tách riêng khu các con, từ vệ sinh, đến các sinh hoạt hàng ngày, ngay cả bếp riêng ở những nhà quy mô lớn. Đệm vào giữa hai khu sẽ là các phòng sinh hoạt chung như thư viện, chiếu phim... 

Sơ đồ phân khu chức năng cho khu vực Bố mẹ và Con cái - ở Mỹ

Trong khi nhà ở VN, thiết kế có khuynh hướng kiểm soát hoạt động của các con, nên lối đi các con thường phải đi ngang qua cha mẹ, mới về phòng mình và các phòng sinh hoạt có khuynh hướng dồn về một khu. (Cha mẹ đi qua khu của con khi nó còn nhỏ là cần thiết, nhưng trên 18 tuổi mới gọi là văn hóa... kiểm soát.)

Sơ đồ phân khu chức năng cho khu vực Bố mẹ và Con cái - ở VN (Sài Gòn)

2. Về Khí hậu:

Nhà ở Mỹ do khí hậu nhiều vùng khắc nghiệt nên phần lớn được điều hòa nhiệt độ bằng thiết bị, trong khi nhà ở Saigon của VN được thiên nhiên ưu đãi, chỉ cần bật máy lạnh rất ít vào mùa hè, sử dụng thông thoáng tự nhiên là chính.

Nhà ở VN sử dụng thông thoáng tự nhiên là chính

3. Về Quản lý đô thị:

Hệ thống điện trong nhà ở của Mỹ theo quy định, chỉ những người thợ điện có license (bằng cấp) mới được sửa chữa hay lắp mới, trong khi VN mọi người tự sửa được cho mình, nếu muốn. Và điều quan trọng trong sự khác biệt đó là: tất cả những đường điện trong nhà ở của Mỹ, được gắn cầu dao (breaker) tự động tắt khi có cường độ cao trong dây, hoặc khi dây bị nóng hay điện đoản mạch. 

Một số loại CB, cầu dao (breaker)

Khi các thiết bị tự động khởi động mà có cắm thêm quá tải, breaker tự động nhảy sang off, và phải chờ vài phút mới bật on trở lại từ panel điện, nên nhiều người cảm thấy bất tiện, do không hiểu, mà tự động mua cầu dao (breaker) khác có cường độ lớn hơn (để tránh bị nhảy off) về thay cho cái nhỏ hơn. Do nhà ở điều hoà nhiệt độ bằng máy lạnh nên không gian kín, ban đêm cả gia đình đang say ngủ, những thiết bị cài đặt khởi động hay tắt tự động khi có tăng tải trong dây và không tự động off, dây không bén lửa khi quá tải mà nóng lên, sinh ra những luồng khói độc, phả ra bên trong không gian kín giết chết cả gia đình.

Cảm biến báo khói (smoke detector)

Ở Mỹ có nhiều trường hợp thiếu hiểu biết xảy ra như thế! Người Mỹ do đa số tuân thủ luật lệ nên ít xảy ra sự cố nghiêm trọng, những trường hợp trên thường rơi vào những sắc dân mới nhập cư, do là vùng đất mới, phong thổ, khí hậu khác không hiểu nên khó lường trước được...

Báo cháy tự động (fire alarm)

Hiện nay theo các quy định mới, các máy lạnh cả nhà ở lẫn commercial, đều phải lắp thêm cảm biến báo khói (smoke detector). Nếu công trình có hệ thống báo cháy tự động (fire alarm) nó sẽ được nối vào hệ này, nếu công trình không có hệ báo cháy, nó sẽ ngắt tự động power của máy lạnh khi có khói đi qua, nhưng đây là những nhà mới, cần phải cẩn thận với nhà cũ, hệ thống cũ.

Tóm lại, mang tư duy thiết kế nhà ở từ vùng này áp dụng sang vùng khác vẫn được, nhưng phải so sánh và phân tích cặn kẽ những thực tế hiện trạng của mỗi nơi, để lường trước những sự cố, đề phòng những hậu quả đáng tiếc xảy ra.

Viết thêm:

Ở trên toàn nước Mỹ, công trình được chia ra chỉ 2 loại là Commercial và Residential:

1. Commercial (Public - Công cộng) 

Từ phi trường, bảo tàng, bệnh viện cho tới tiệm ăn hay thậm chí... nhà thờ hay nhà chùa (đâu có kinh doanh), đều theo Tiêu Chuẩn Xây Dựng (code) của Commercial, từ gốc rễ này mới tẻ ra nhiều nhánh tiêu chuẩn riêng bổ sung thêm cho: medical, môi trường, kỹ thuật, an toàn, thoát hiểm, phòng hoả, người tàn tật, v.v...

2. Residential (Private - Cá nhân)

Thuộc về "Ở". Tất cả dạng này đều chịu chi phối theo code Residential gốc, từ đó mới tẻ nhánh ra những tiêu chuẩn riêng cho:

2a. Nhà ở đơn lẻ (Private)

2b. Nhà condominium, apartment, penthouse, housing, v.v... (Private + Public)

Trong nhánh 2b (apartment, housing hay condominium,...), plan (mặt bằng) và hệ thống utility (điện, nước, gas, phone...) đã được thiết lập sẵn, do chủ đầu tư quyết định, bạn thích thì thuê hoặc mua chớ không được tự ý can thiệp.

Chỉ còn lại dạng 2a nghĩa là nhà ở riêng lẻ trên miếng đất riêng lẻ bạn sở hữu, bạn mới có quyền tự thiết kế hay thuê thiết kế theo ý mình, và quyết định mọi utilities trong nhà theo luật duyệt thiết kế. Trong quá trình sử dụng riêng này mới xảy ra ...cớ sự!!!

KTS. Hùng Ngọc Trần - USA

http://trelangkienviet.vn/