Phong thủy là một thuật ngữ gây hoang mang rất nhiều cho các nhà thiết kế và kiến trúc sư mỗi khi làm việc với gia chủ và nhà đầu tư. Nhiều bạn cứ thấy 2 từ "phong thủy" là hoang man, tìm cách tránh né và uể oải vì thiếu kiến thức về lĩnh vực này. Mình không cổ xúy cho việc các bạn quá lạm dụng và dựa dẫm vào 2 cụm từ này nhưng, trong đời sống người Việt Nam, người càng làm ăn lớn thì càng có những suy nghĩ về phong thủy nhà mình phải hợp thì mới phát tài, phát lộc. Thà là các bạn biết được thêm kiến thức, khi gặp gia chủ để biết cái gì đúng, cái gì còn chưa đúng mà cân nhắc trong thiết kế của mình.

Chuyên mục này, đa phần là mình tổng hợp một số bài viết trên Internet và cuốn sách "Phong thủy sân vườn", lồng ghép vào 1 số kiến thức trong 1 số tài liệu khác, mong rằng giúp ích được cho các bạn. Bài viết đôi khi sẽ có những thuật ngữ lạ và hơi khó hiểu, các bạn có thể để lại thắc mắc của mình ở mục bình luận nhé !

Hiện tại trên thư viện Kiến trúc cảnh quan về chủ đề này cuốn Phong thủy sân vườn của 2 tác giả Lương Quỳnh Mai - Tất Thanh Phúc Các bạn có thể tải về tại đây

Phần 4 - Bổ cứu phong thủy sân vườn

A. Các phương pháp bổ cứu trong Phong thủy sân vườn

Đối với những khu vực khí lưu chuyển không ổn định và tự do trong vườn, bạn cần tiến hành các biện pháp bổ cứu. Sau khi xem xét diện mạo và đặc tính riêng biệt của vườn, khi nào thì cần đến các biện pháp bổ cứu. Có tám phương pháp bổ cứu phong thủy và bạn cần phải chọn phương pháp phù hợp nhất cho mỗi trường hợp, Sự chọn lựa này tùy thuộc vào khu vực có vấn đề nằm ở cung nào của vưòn và tính chất của vấn đề đó.

Khi có nhiều cách bổ cứu cho một khu vực thì bạn nên chọn cách bổ cứu nào tốt nhất. Ví dụ, có thể dùng ánh sáng, âm thanh, màu sắc, sự chuyển động, dụng cụ chức năng hoặc đường thẳng để cân bằng khí tụ. Vậy đâu là cách tốt nhất? Điều này còn phụ thuộc vào khu vực nào trong vườn bị ảnh hưởng. Cố gắng dùng phương pháp thích hợp nhất cho khu vực đang xét đến. Ví dụ, bổ cứu bằng ánh sáng đặc biệt hữu hiệu ở hướng Nam.

Người Trung quốc có ngũ hành: kim, mộc, thủy, hỏa và thổ; mỗi hành có một phương riêng của nó. Vì vậy phải chọn phương pháp phù hợp với hành ở phần vườn đó. Ví dụ, nước là hành thủy ứng với phương Bắc, nên cách bổ cứu bằng sự chuyển động có tác dụng tốt nhất ở hướng Bắc. Vì thế hãy nghĩ đến các biện pháp bổ cứu bằng dòng nước chuyển động, chẳng hạn như vòi phun nước.

Tác phẩm điêu khắc bàng đất nung này là vật tĩnh, dùng để cân bàng khí giữa vườn

1. Ánh sáng

Khí không thể lưu chuyển tốt ở nơi quá tối, vì vậy có thể cân bằng sinh khí ở những nơi này bằng cách dùng gương hoặc ánh sáng trong vườn, hoặc đơn giản là làm vệ sinh hay chặt bớt cây cối để đưa thêm ánh sáng vào. Nước cũng là cách hữu hiệu để mang ánh sáng phản chiếu vào vườn. Hãy thêm vào một cái hồ, dòng suối hoặc vòi phun nước để kích thích khí tán. Biện  pháp bổ cứu bằng ánh sáng đặc biệt tốt cho cung hướng Nam của vườn          

2. Âm thanh

Ở những nơi khí tụ, bạn có thể dùng âm thanh để phát tán khí. Bạn có thể dùng chuông gió bằng tre hoặc kim loại, hoặc tạo âm thanh với suối hay vòi phun nước. Hoặc bạn có thể tận dụng tiếng chim hót hoặc âm thanh của động vật – đồ đựng thức ăn cho chim sẽ khuyến khích chim sử dụng khu vực này. Phương pháp bổ cứu bằng âm thanh đạt hiệu quả nhất ởhướng Tây Bắc.

3. Màu sắc

Màu sắc giúp khuấy động khí tụ; màu đỏ là màu yêu thích của người Trung Quốc và những màu khác như cam và tím tía cũng kích thích sinh khí. Nếu khí phát tán theo đường thẳng hoặc quá mạnh, hãy dùng màu xanh lá cây, màu trắng, màu xanh nhạt và màu hồng phấn để làm dịu đi. Bạn có thể trồng những loại cây có màu sắc thích hợp hoặc nếu thích bạn có thể dùng vật trang trí, bình lọ hoặc đồ gỗ ngoài trời có màu sắc. Phương pháp bổ cứu bằng màu sắc đặc biệt hữu dụng ở phần vườn hướng Đông Bắc.

Tấm vách tròn màu xanh rực rỡ có tác dụng kích thích khí

4. Sự sống

Đôi khi khí khó len vào được các ngóc ngách. Bạn có thể dùng cái gì đó sống động để thúc đẩy khí lưu chuyển. Cây cối rõ ràng là giải pháp lý tưởng, tuy nhiên bạn có thể sử dụng một hồ cá, hoặc đồ đựng thức ăn hay bể tắm cho chim. Phương pháp bổ cứu bằng sự sống được sử dụng tốt nhất ở hướng Đông Nam.

5. Sự chuyển động

Nếu khí ngưng tụ hoặc nếu khí cần chuyển hướng đi, bạn có thể dùng sự chuyển động để thực hiện điều này. Một lần nữa bạn cần khuyến khích chim chóc bay đến khu vực này, hoặc thêm vào một vòi phun nước, dòng suối hoặc chuông gió. Hoặc trồng những loại cây dễ lay động trước gió nhẹ, chẳng hạn cây bạch dương. Hãy áp dụng phương pháp bổ cứu bằng sự chuyển động ở hướng Bắc khu vườn, nơi khí im lìm thỉnh thoảng cần được khấy động.

Chuông gió, vật bổ cứu phong thủy cho những nơi ngưng tụ khí

6.Vật tĩnh

Ở những nơi sinh khí quá thịnh, bạn có thể làm chậm lại bằng cách đặt một vật tĩnh to và nặng trên đường đi của nó. Để làm điều này, bạn có thể dùng một bức tượng, một tác phẩm điêu khắc hoặc cái bình hoặc chậu cây. Phương pháp bổ cứu bằng vật tĩnh đặc biệt hữu dụng ở hướng Tây khu vườn.

7. Dụng cụ chức năng

là bất kỳ vật nào làm được nhiệm vụ đánh thức khí tĩnh hoặc khí tụ một cách hiệu quả. Bạn có thể dùng đồng hồ mặt trời hoặc vỉ nướng hoặc vòi nước trong vườn. Phần vườn mà các dụng cụ chức năng phát huy công hiệu tốt nhất là hướng Đông.

8. Đường thẳng

Các đường thẳng giúp phát tán khí khi nó có khuynh hướng tụ. Bạn có thể dùng những lối đi thẳng để tạo những đường thẳng dọc, dùng các vòm cung và cột hình tháp để tạo những đường thẳng nằm ngang, hoặc trồng những loại cây thân thẳng như cây tre. Hãy áp dụng cách bổ cứu bằng đường thẳng cho hướng Tây Nam khu vườn.

B. Cách bố trí lối vào vườn

Lối vào vườn là lối đi chính của khí cũng như của khách. Những gì mời mọc khách cũng  sẽmời mọc khí.Vì thế bạn cần chú trọng đến lối vào chính, rồi sau đó mới đến những lối vào phụ khác. Bạn cũng cần xem xét hướng của lối vào và loại khí mà nó nhận được nhằm chắc chắn rằng lối vào vườn thích hợp với khí đi vào.

Lối vào vườn rất quan trọng và cần phải phù hợp với hướng vườn.

1. Lối vào vườn hướng Nam

Nếu lối vào hướng chính Nam, nó sẽ đón nhiều dương khí. Đây là hướng thượng cát nhưng có thể ở đây sẽ thừa dương khí, vì thế lối vào cần phải thông thoáng nhưng không quá rộng, nếu không khí sẽ ùa vào quá nhanh. Có nhiều phương pháp để tiết chế luồng sinh khí quá dồi dào này. Hãy đặt một cổng vòm bên trên lối vào hoặc trồng cây bên cạnh nó. Hãy sử dụng vật cản để làm chậm mà không cản khí, chẳng hạn hàng rào mắt cáo hoặc hàng rào có khe hở. Không nên trồng những loại cây cản khí hoàn toàn mà hãy chọn những loại cây nhánh rộng để khí vẫn có thể luồn qua được, có thể là cây ăn trái hoặc cây phong. Bóng râm của những loại cây này cũng sẽ làm dịu ánh sáng chói của dương khí.

2.Lối vào vườn hướng Bắc

Khí đến từ hướng này chậm và nặng nề nên nó cần mọi sự trợ giúp để có thể đi vào vườn. Hãy mở lối vào này càng rộng càng tốt, dựng cổng vào tương đối rộng và có một lối đi thẳng hoặc hơi thẳng dẫn tới cổng.

Hãy phát quang những chỗ tối, các nhánh cây rủ xuống hoặc bụi cây um tùm quanh lối vào để tạo sự thoáng đãng. Nếu lối vào bị khuất ở góc vườn, bạn có được dời nó ra chỗ thoáng rộng hơn không? Chỉ cần dời cổng ra cách góc vườn khoảng l-l,5m là đã tạo được sự khác biệt rõ rệt rồi. Phương pháp bổ cứu bằng sự chuyển động có tác dụng tốt ở hướng Bắc, vì vậy bạn có thể đưa vào gần cổng một số chuyển động như chong chóng gió hoặc những loại cây nhẹ dễ lay động trong gió.

3. Lối vào vườn hướng Tây

Khí đến từ hướng Tây có thể là khí dữ, tốt nhất nên hạn chế sinh khí vào vườn theo hướng này.

Cần chừa các lốì vào ở phía này hơi nhỏ và dùng cổng sắt hoặc cổng lưới mắt cáo để phân tán khí đi vào, hoặc làm cho khí chậm lại ngay khi đi vào – một giàn lưới mắt cáo hoặc một cây trồng ngay bên trong cổng vào có lốì đi uốn lượn quanh co sẽ tiết chế được khí.

Điều quan trọng nhất là không tạo điều kiện cho khí hướng Tây phát tán vào vườn bằng cách tạo những lối đi thẳng, nhất là bằng những giàn dây leo hoặc khung tò vò đơn sơ dẫn từ cổng vào. Đừng cố cản khí bằng cánh cổng kiên cố vì mỗi lần mở cửa ra khí sẽ ùa dồn vào. Dù thế nào đi nữa thì một ít khí đến từ hướng Tây cũng là điều tốt. Khí hướng này đầy sức sống và kích thích sự hoạt động, sinh lợi vừa phải.

4. Lối vào hướng Đông

Khí đến từ hướng này là khí lành và cần được khuyến khích. Bạn có thể chừa các lối vào ở hướng vườn này thông thoáng và rộng rãi, tuy nhiên cũng cần tiết chế một ít khí đi vào. nếu không khu vườn sẽ trở nên quá sum sê. Cần ít nhất một vật cản ở hướng vườn này dù chỉ là một hàng rào thưa.

5. Cửa và cổng

Cổng vào bằng sắt hoặc lưới mắt cáo có thể làm giảm chứ không cản khí. Tuy nhiên không nên để cổng mở, nếu không nó sẽ không làm tròn chức năng này

Nên dùng loại cổng nào? Để khí lưu chuyển ổn định, tốt nhất nên tránh dùng loại cổng kiên cố; nếu có thì chỉ dùng ở hướng vườn có nhiều cổng vào và bạn muốn cản bớt dòng khí quá mạnh đi vào một trong các cổng này. Ngoài ra hãy dùng loại cổng song thưa bằng vật liệu thích hợp. Với nhà ở hướng Đông, ứng với hành mộc, chủ yếu nên dùng gỗ; với nhà ở hướng Tây, ứng với hành kim, chủ yếu nên dùng kim loại. Cổng vào càng thông thoáng thì khí càng lưu chuyển vào ra dễ dàng. Cổng cao đến thắt lưng cho phép khí đi qua bên trên cổng, trong khi cổng cao quá đầu người – nhất là cổng được lắp vào tường, hàng rào hoặc bờ giậu – làm chậm khí đi vào. Hãy nhớ rằng bạn có thể tác động khí đi vào bằng màu sơn của cổng. Màu sắc sáng kích thích khí tốt; màu đỏ và cam tốt cho

việc khuyến khích dương khí đến từ hướng Nam, nhất là khi bạn không tạo được một lối vào thông thoáng như bạn mong muốn. Màu xanh nước biển và xanh lá cây càng nhạt thì càng giúp cho khí lưu chuyển nhẹ nhàng hơn, và càng thích hợp cho việc làm chậm khí dữ đến từ hướng Tây, hoặc khuyến khích khí lành đến từ hướng Đông.

C. Cách bố trí hàng rào một cách phù hợp

Hàng rào vườn rất quan trọng, các loại khí lưu tán quanh vườn đều đến từ bên ngoài, mà bạn thì không thể kiểm soát dược nó. Sinh khí có thể đến từ một nơi có phong thủy không tốt. Bạn có thể điều chỉnh sinh khí vào nhà bằng cách cải thiện phong thủy vườn, và cách duy nhất bạn có thể dùng để chỉnh khí vào vườn là bố trí hàng rào phù hợp nhằm kích thích hoặc cản khí, tâng tốc hoặc làm chậm khí.

1. Bố trí hàng rào và bát quái

Chúng ta đã biết cách kích thích hoặc cản khí đến từ phương nào đó trên la bàn, tuy nhiên chúng ta cũng cần xét đến cung bát quái bị ảnh hưởng nữa. Ví dụ, nếu bạn nhận thấy mình khó kết bạn hoặc giữ bạn, có thể bạn sẽ thấy sinh khí không lưu tán tốt ở cung quan hệ. Trong trường hợp này bạn có thể mở hàng rào vườn ra để khí dễ đi vào.

Ngược lại, bạn nhận thấy một số mặt đời sống của mình quá sôi động. Giả sử bạn không khi nào làm xong việc gì bởi vì bạn không thể cưỡng lại việc lúc nào cũng ra ngoài vui chơi thỏa thích. Bạn có thể khôi phục lại thế cân bằng một chút bằng cách giảm bớt khí đi vào cung hoan hỉ.

Việc dùng hàng rào mắt cáo thông thoáng làm hàng rào ranh giới có tác dụng cản khí. Cây mọc leo lên hàng rào mắt cáo tạo sự mềm mại và lá cây đung đưa trong gió nhẹ đem lại sự sinh động
cho khu vực này

Có hai cách thức cơ bản để thay đổi lượng sinh khí mà hàng rào cho phép đi qua. Bạn có thể điều chỉnh lại độ cao của hàng rào; một hàng rào, tường hoặc bờ giậu cao cản sinh khí từ ngoài vào nhiều hơn là cái thấp. Nếu bạn muốn kích thích nhiều sinh khí đến từ một phương nào đó, hãy hạ thấp hàng rào ranh giới ở phía vườn đó. Có thế cung tài lộc của bạn có khuynh hướng tụ khí và bạn muốn kích thích sinh khí lưu tán khắp cung đó uyển chuyển hơn để nguồn tài chính của mình dồi dào thêm, hãy giảm chiều cao bờ giậu hoặc tường, hoặc dựng một hàng rào thấp hơn.

Một cách nữa dùng để tác động lượng khí vào vườn là thay đổi mật độ dày thưa của hàng rào ranh giới. Lượng sinh khí đi qua một hàng rào mắt cáo thưa nhiều hơn là đi qua một bức tường gạch kiên cố. Bờ giậu bằng gỗ thủy tùng không thông khí bằng bờ giậu gỗ sồi. Nếu bạn có một hàng rào song thưa hoặc hàng rào mắt cáo nhiều khe hở và bạn muốn giảm bớt dòng sinh khí đi vào, hãy trồng những loại cây leo mọc khít như cây thường xuân.